برنامه ها و فعالیت های پزشک خانواده
اجرای برنامه پزشک خانواده در استان کرمانشاه از سال 1384 لغایت 1389
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و مرا عافیت بخش ، عافیت کافی و شفابخش و
برتر و روز افزون ، و در یک کلمه عافیت دنیا و آخرت ( صحیفه سجادیه –
دعای آن حضرت برای تندرستی )
برنامه پزشک خانواده :
برنامه پزشک خانواده تحول عظیمی در نظام سلامت ایجاد کرد و هدف اصلی اجرای
این طرح سازماندهی نظام سلامت و درمان در کشور است تا به این وسیله
خدمات بهداشتی درمانی تمامی افراد ساکن در روستاهای کشور را پوشش دهد و در
هزینه های درمانی کشور نیز تا حدود زیادی صرفه جویی شود . پزشک خانواده
مسئول ارائه خدمات جامع سلامت بطور مستمر به افراد تحت پوشش خود ( اعم از
سالم و بیمار) بدون توجه به اختلاف سنی ، جنسی ، افتصادی ، فرهنگی و نوع
بیماری از قبل از تولد تا لحظه مرگ می باشد . پزشک خانواده موظف به ارائه
خدمات با کیفیت ، جامع و متناسب با نیاز مردم برای تامین حفظ و ارتقای
سلامت فرد ، خانواده و جامعه بوده و مسئول ارتقای سلامت جسمی ، روانی و
اجتماعی جمعیت تحت پوشش وی است. اجرای این طرح کار مشترکی است بین وزارت
بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی از یک سو و وزارت رفاه و تامین اجتماعی از
سوی دیگر.
اهداف برنامه :
- عدالت در سلامت
- ارائه خدمات بصورت تیمی
- جلب مشارکت مردم در ارتقای سلامت
- جلب مشارکت سایر بخش های توسعه در برنامه های سلامت
- اراته خدمات سلامت در قالب نظام ارجاع
- اصلاح شیوه زندگی مردم
اجرای برنامه در استان کرمانشاه :
در ابتدای سال 1384 و پس از تصویب بودجه بیمه روستایی در اسفند 1383،مجموعه
دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه فعالیت خود را جهت اجرای برنامه پزشک
خانواده شروع نمود. در پایان سال 1384 در95 مراکز بهداشتی درمانی ، 95 پزشک
و 54 ماما در کنار سایر کارکنان ، خدمات بهداشتی درمانی را به جمعیت
تحت پوشش ارائه نمودند. عدم امکان استخدام پزشک برای تمام مراکز گاهی موجب
محرومیت چند روزه و حتی چند هفته ای یک مرکز از خدمات پزشک عمومی می شد و
در مواردی به ناچار از یک پزشک در دو مرکز مجاور به صورت چند روز در هفته
استفاده می شد . بدیهی است در چنین شرایطی ، خدمات بهداشتی درمانی مناسبی
به بیماران ( و نیز دهگردشی مناسب به خانه های بهداشت تحت پوشش ) ارائه نمی
گردید. اعزام پزشکان طرحی و پیام آور نیز فقط خلاءهای ضروری و اورژانسی را
پوشش می داد. در مورد ماما، داروخانه و...نیز مشکلات عدیده ای دامنگیر
شبکه های بهداشتی درمانی بود.
پس از 5 ماه کار سنگین کارشناسی، برگزاری جلسات متعدد با همکاران ستادی و
کارشناسان اداره کل بیمه خدمات درمانی ، شرکت در جلسات آموزشی و توجیهی
وزارت متبوع، از نیمه دوم مرداد 1384 قراردادهای اولیه با بیمه خدمات
درمانی منعقد و اولین گروه از پزشکان و ماماهای طرف قرارداد در مراکز
بهداشتی درمانی مستقر گردیدند.
در پایان سال 1384 تعداد 176 پزشک عمومی و126 ماما در 95 مرکز بهداشتی
درمانی مستقر و ارئه خدمات می نمودند . در ابتدای سال 1389 ، در98
مرکز بهداشتی درمانی ، 177 پزشک عمومی و 133 ماما در قالب پزشک خانواده
مشغول ارائه خدمت به مردم روستاهای استان کرمانشاه می باشند.
هدف کلی:
حفظ و ارتقاء سطح سلامت جمعیت روستایی و شهری زیر 20 هزار نفر استان از طریق اجرای برنامه پزشک خانواده.
اهداف اختصاصی:
1- تداوم فعالیت 666 خانه بهداشت و 98 مرکز بهداشتی درمانی مجری برنامه.
2- جذب پزشک و ماماهای مورد نیاز بر اساس استانداردهای برنامه پزشک خانواده.
3- ارتقاء سطح آگاهی همکاران ستادی در شهرستانها و نیز ستاد مرکز بهداشت استان.
4- ارتقاء حمایت و همکاری سایر ادارات و نهادها در اجرای برنامه پزشک خانواده.
5- تأمین تجهیزات مورد نیاز واحدهای ارائه دهنده خدمات.
6- ارتقاء هماهنگی با سطوح تخصصی جهت پذیرش بیماران ارجاعی و ارائه پسخوراند.
7- و...
استراتژیها:
1) جلب حمایت و مشارکت ادارات و نهادهای استانی و شهرستانی
2) جلب مشارکت جامعه
3) توانمند سازی کارکنان در سطوح ستادی و محیطی
4) نظارت مداوم بر نحوه اجرای برنامه
5) بهبود استاندارد تجهیزات واحدهای مجری برنامه
6) ارتباط مستمر با اداره کل بیمه خدمات درمانی و جذب حداکثر اعتبارات
7) و...
فعالیتها:
1- تشکیل جلسات هماهنگی با حضور هیئت رئیسه دانشگاه( بر حسب نیاز)
2- تشکیل جلسات مستمر با کارشناسان ستادی مرکز بهداشت استان
3- تشکیل جلسات هماهنگی با کارشناسان اداره کل بیمه خدمات درمانی
4- تعیین و صدور ابلاغ جهت اعضاء ستاد اجرایی برنامه پزشک خانواده
5- تشکیل جلسات ستاد اجرایی برنامه بیمه روستایی
6- جذب و اعزام پزشکان استخدامی، طرحی، پیام آور و آزاد به شهرستانها بر حسب نیاز
7- مطرح نمودن اهمیت اجرای برنامه در شورای اداری استان(بر حسب نیاز)
8- تعیین و صدور ابلاغ جهت ناظرین شهرستانهای تابعه
9- تشکیل جلسات توجیهی – آموزشی جهت مدیران شبکه ها، معاونین بهداشتی و کارشناسان ستادی
10-اطلاع رسانی عمومی از طریق رسانه های ارتباط جمعی ( تلویزیون،رادیو، نشریات محلی و ...)
11- پایش شهرستانهای تابعه توسط تیمهای اعزامی از مرکز بهداشت استان و ارائه پسخوراند
12 -توزیع اعتبارات و نظارت بر خرید تجهیزات مراکز بهداشتی درمانی مجری برنامه
13 -نظارت مستمر بر درآمدها و هزینه های برنامه
14 -بررسی و تأیید قراردادهای شبکه ها با اداره کل بیمه خدمات درمانی
15 -هماهنگی مستمر با معاونت درمان جهت رفع مشکلات پذیرش بیماران ارجاعی و ارائه پسخوراند
16 -و....
مشکلات برنامه :
1. کمبود پزشک
2. عدم کفایت سرانه ها با توجه به افزایش هزینه ها
3. افزایش بار مراجعات
4. مشکلات مربوط به نظام ارجاع ( پذیرش،بازخورد و...)
5. کمبود دارویار و بهیار جهت داروخانه و تزریقات
6. کمبود اعتبارات جهت جایگزینی تجهیزات فرسوده
7. عدم دریافت بموقع اعتبارات از اداره کل بیمه خدمات درمانی
8. و...
کمیته دانشگاهی برنامه بیمه روستایی و پزشک خانواده :
اعضای کمیته عبارتند از : رییس دانشگاه علوم پزشکی؛ مدیرکل بیمه خدمات
درمانی استان؛ معاونین بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی؛ رییس گروه گسترش
شبکه دانشگاه علوم پزشکی؛ یکی از معاونین اداره کل بیمه؛ رییس اداره
نظارت یا اسناد پزشکی و رییس امور روستاییان بیمه خدمات درمانی و
معاون برنامه ریزی استانداری در مراکز استانها